Imprezy masowe

Rola wojewody w zabezpieczeniu imprez masowych

Uprawnienia wojewody w zakresie imprez masowych określone zostały w ustawie z dnia 20 marca 2009 r. o bezpieczeństwie imprez masowych (Dz. U. z 2023 r. poz. 616).

Podstawę prawną do podejmowania przez wojewodę działań wykraczających poza ramy uprawnień wymienionych w ustawie o bezpieczeństwie imprez masowych (u.b.i.m.) stanowi art. 5 ust. 3 tejże ustawy, wskazujący wojewodę jako jeden z podmiotów zobowiązanych do zabezpieczenia imprezy masowej, w związku z art. 3 pkt 16 u.b.i.m., który definiuje takie zabezpieczenie jako ogół skoordynowanych przedsięwzięć podejmowanych w celu zapewnienia bezpieczeństwa i porządku publicznego w związku z przeprowadzaną imprezą masową.

Na podstawie art. 22 pkt 2 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (Dz. U. z 2023 r. poz. 190) wojewoda zobowiązany jest do zapewnienia współdziałania wszystkich organów administracji rządowej i samorządowej działających w województwie i kierowania ich działalnością w zakresie zapobiegania zagrożeniu życia, zdrowia lub mienia oraz zagrożeniom środowiska, bezpieczeństwa państwa i utrzymania porządku publicznego, ochrony praw obywatelskich, a także zapobiegania klęskom żywiołowym i innym nadzwyczajnym zagrożeniom oraz zwalczania i usuwania ich skutków, na zasadach określonych w odrębnych ustawach.

Utrwalanie przebiegu imprez masowych za pomocą urządzeń rejestrujących obraz i dźwięk

Zgodnie z art. 11 ust. 1 u.b.i.m. organizator imprezy masowej uprawniony jest do utrwalania przebiegu imprezy masowej, a w szczególności zachowania osób w niej uczestniczących, za pomocą urządzeń rejestrujących obraz i dźwięk.

Utrwalanie przebiegu imprezy masowej, może mieć jednak także charakter obowiązku prawnego nałożonego na organizatora. Na podstawie normy prawnej zawartej w ust. 4 cytowanego przepisu u.b.i.m., możliwe jest umieszczenie stadionu, obiektu lub terenu, na którym przeprowadzane mogą być imprezy masowe w wykazie stadionów, obiektów lub terenów, na których utrwalanie przebiegu imprezy masowej za pomocą urządzeń rejestrujących obraz i dźwięk jest obowiązkowe. Umieszczenie takie następuje w drodze decyzji administracyjnej, poprzedzonej postępowaniem administracyjnym. Rozstrzygnięcie podejmowane jest po uzgodnieniu z komendantem wojewódzkim Policji i komendantem wojewódzkim Państwowej Straży Pożarnej oraz po zasięgnięciu opinii właściwego polskiego związku sportowego. W wydanej decyzji określa się w szczególności termin, od którego utrwalanie przebiegu imprezy masowej za pomocą urządzeń rejestrujących obraz i dźwięk jest obowiązkowe (art. 11 ust. 6 u.b.i.m.).

Z wnioskiem o umieszczenie stadionu, obiektu lub terenu w wykazie – na zasadzie art. 11 ust. 5 u.b.i.m. – mogą zwrócić się do wojewody komendant wojewódzki Policji lub komendant wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej, jeżeli wynika to z opinii właściwego miejscowo komendanta miejskiego / powiatowego Policji czy Państwowej Straży Pożarnej.

Decyzje o umieszczeniu w wykazie podejmowane są indywidualnie, po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego, w trakcie którego gromadzony i oceniany jest materiał dowodowy. Przesłankami do umieszczenia w wykazie mogą być na przykład: rozmiar stadionu, obiektu lub terenu skutkujący obecnością na imprezach masowych znacznej grupy widzów, charakter odbywających się imprez masowych, udokumentowane zaistnienie zbiorowych zakłóceń bezpieczeństwa i porządku publicznego, bądź duża liczba ekscesów chuligańskich w miejscu i w czasie imprez masowych. Ponadto wnioski z analizy zagrożenia opracowanej przez Policję lub Państwową Straż Pożarną, czy też wnioski z opinii właściwego związku sportowego. Stroną postępowania administracyjnego prowadzonego w tej sprawie, a tym samym także adresatem rozstrzygnięcia jest właściciel / zarządca stadionu, obiektu lub terenu, natomiast wynikający z decyzji obowiązek realizują organizatorzy przeprowadzający imprezy masowe na umieszczonym we wskazanym wykazie stadionie, obiekcie lub terenie.

W przypadku umieszczenia stadionu, obiektu lub terenu w wykazie stadionów, obiektów lub terenów, na których utrwalanie przebiegu imprezy masowej za pomocą urządzeń rejestrujących obraz i dźwięk jest obowiązkowe, rejestracja przebiegu imprez masowych ma być prowadzona za pomocą urządzeń spełniających minimalne wymogi wskazane w Rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie sposobu utrwalania przebiegu imprezy masowej z dnia 10 stycznia 2011 r. (Dz. U. Nr 16, poz. 73) i w sposób w nim określony.

Na zasadzie art. 12 ust. 1 u.b.i.m. wojewoda uprawniony jest również do nałożenia obowiązku utrwalania przebiegu imprezy masowej za pomocą urządzeń rejestrujących obraz i dźwięk na organizatora w miejscu nie objętym wykazem stadionów, obiektów lub terenów, na których utrwalanie przebiegu imprezy masowej za pomocą urządzeń rejestrujących obraz i dźwięk jest obowiązkowe. Odmiennie niż w opisanym powyżej przypadku, stroną postępowania i adresatem decyzji jest wtedy organizator imprezy masowej, a rozstrzygnięcie ma charakter jednorazowy.

Od decyzji wojewody o umieszczeniu w wykazie lub nałożeniu obowiązku utrwalania przebiegu imprezy masowej stronie przysługuje odwołanie do ministra właściwego do spraw wewnętrznych.

Zakazy przeprowadzania imprez masowych

Na podstawie art. 34 ust. 1 pkt 1 u.b.i.m. wojewoda może w drodze decyzji administracyjnej zakazać przeprowadzenia imprezy masowej z udziałem publiczności na całym obiekcie lub w jego wydzielonych sektorach. Decyzja taka podejmowana jest po przeprowadzeniu wszechstronnego i szczegółowego postępowania administracyjnego, które wszczynane jest w przypadku negatywnej oceny stanu bezpieczeństwa i porządku publicznego, w związku z planowaną lub przeprowadzoną imprezą masową.

Do sformułowania negatywnej oceny stanu bezpieczeństwa i porządku publicznego w związku z planowaną lub przeprowadzoną imprezą masową, jak pokazuje praktyka, uprawnione są organy administracji, których kompetencje ustawowe dotyczą zagadnień zapewnienia bezpieczeństwa imprez masowych, a więc organy Policji i Państwowej Straży Pożarnej, czy Państwowej Inspekcji Sanitarnej, a także sam wojewoda.

Wydanie przez wojewodę decyzji administracyjnej zakazującej przeprowadzenia imprezy masowej z udziałem publiczności, nie oznacza automatycznego uchylenia decyzji zezwalającej na jej przeprowadzenie wydanej przez właściwego miejscowo wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, a jest jedynie zmianą jednego z warunków wskazanych w zezwoleniu (maksymalnej liczby osób, które mogą być obecne na imprezie masowej).

Wydanie przez wojewodę zakazu organizacji imprezy masowej z udziałem publiczności oznacza, że nie jest możliwe udostępnienie publiczności żadnego z miejsc wskazanych w decyzji. Nie jest również możliwe udostępnienie publiczności miejsc normalnie dla niej nieprzeznaczonych (np. loży prasowych). Z uwagi na fakt, iż decyzja wojewody nie uchyla wydanego przez wójta, burmistrza prezydenta miasta zezwolenia na przeprowadzenie imprezy masowej, oczywiście błędny jest prezentowany przez niektórych organizatorów pogląd, że w przypadku wydania przez wojewodę decyzji na podstawie art. 34 ust. 1 pkt 1 u.b.i.m., możliwe jest przeprowadzenie imprezy "niemasowej", a więc udostępnienie publiczności np.  999 miejsc na stadionie. Przeprowadzenie imprezy masowej wbrew wydanemu zakazowi stanowi przestępstwo z art. 58 ust. 1 u.b.i.m..

Innym środkiem będącym w dyspozycji wojewody – wymienionym w art. 34 ust. 1 pkt 2 u.b.i.m. – jest wprowadzenie dla określonego organizatora zakazu przeprowadzania przez niego imprez masowych na terenie województwa lub jego części. Zakaz może zostać wydany na czas określony lub nieokreślony. Podobnie jak w przypadku podejmowania decyzji w sprawie zakazu przeprowadzenia imprezy masowej z udziałem publiczności, do wszczęcia postępowania administracyjnego niezbędne jest sformułowanie negatywnej oceny stanu bezpieczeństwa i porządku publicznego w związku z planowaną lub przeprowadzoną imprezą masową.

Tak jak w przypadku poprzednio omawianego zakazu, przed wydaniem decyzji prowadzone jest szczegółowe i wszechstronne postępowanie administracyjne, w trakcie którego gromadzone i badane są dowody udostępnione przez Policję bądź inny organ administracji, a także prowadzane są własne czynności dowodowe, takie jak np. przesłuchania świadków, czy oględziny stadionu.

Od decyzji wojewody zakazującej przeprowadzenia imprezy masowej z udziałem publiczności lub zakazującej przeprowadzania przez określonego organizatora imprez masowych na terenie województwa lub jego części, stronie przysługuje odwołanie do ministra właściwego do spraw wewnętrznych, który rozpatruje je w terminie 14 dni od jego wniesienia. Należy jednak zaznaczyć, że wniesienie odwołania nie wstrzymuje wykonania decyzji o zakazie.

Przerwanie imprezy masowej

Na mocy art. 34a u.b.i.m. wojewoda jest uprawniony do przerwania imprezy masowej, jeżeli jej dalszy przebieg może zagrozić życiu lub zdrowiu osobom albo mieniu w znacznych rozmiarach, a działania podejmowane przez organizatora są niewystarczające do zapewnienia bezpieczeństwa i porządku publicznego. Przerwanie imprezy masowej ma postać decyzji administracyjnej, która ogłoszona organizatorowi imprezy masowej ma rygor natychmiastowej wykonalności. Decyzja o przerwaniu imprezy masowej podejmowana musi być ze szczególną rozwagą, a jak wskazuje treść cyt. przepisu, w szczególności należy wziąć pod uwagę zagrożenia dla bezpieczeństwa, które może spowodować samo przerwanie imprezy masowej. Decyzję o przerwaniu imprezy masowej może podjąć także upoważniony przez wojewodę pracownik urzędu wojewódzkiego, a samą decyzję doręcza się organizatorowi na piśmie w terminie 7 dni od dnia przerwania imprezy.

Kontrola systemów tzw. monitoringu stadionowego

Na zasadzie art. 11 ust. 10 u.b.i.m. wojewoda uprawniony został do przeprowadzania kontroli przestrzegania warunków i stanu technicznego urządzeń rejestrujących obraz i dźwięk zainstalowanych na stadionach, obiektach lub terenach umieszczonych w wykazie stadionów, obiektów lub terenów, na których utrwalanie przebiegu imprezy masowej za pomocą urządzeń rejestrujących obraz i dźwięk jest obowiązkowe.

W ramach corocznych kontroli, członkowie powołanego przez Wojewodę Śląskiego zespołu kontrolnego porównują parametry techniczne kamer, rejestratorów i innych zainstalowanych urządzeń rejestrujących obraz i dźwięk z minimalnymi wymogami technicznymi określonymi w Rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, w sprawie sposobu utrwalania przebiegu imprezy masowej z dnia 10 stycznia 2011 r. (Dz. U. Nr 16, poz. 73). Każdorazowo z kontroli sporządzany jest szczegółowy protokół, na podstawie którego formułowana jest ocena oraz zalecenia pokontrolne.