Strategiczne znaczenie Planu

Krajowy Plan Działań jest dokumentem strategicznym, który wyznacza kierunki polityki państwa w zakresie przeciwdziałania handlowi ludźmi. Określa on obowiązki zarówno dla instytucji centralnych – odpowiedzialnych za tworzenie regulacji prawnych i standardów – jak i jednostek terenowych, w tym Wojewódzkich Zespołów ds. Przeciwdziałania Handlowi Ludźmi, które odgrywają kluczową rolę w realizacji działań na poziomie lokalnym.  

Nowe wyzwania i kierunki działań

Handel ludźmi jest jednym z najpoważniejszych przestępstw, naruszającym podstawowe prawa człowieka – godność, wolność oraz bezpieczeństwo. Sprawcy tego procederu stale dostosowują swoje metody do zmieniającej się rzeczywistości społecznej i technologicznej, co wymaga od państwa elastycznego i skutecznego podejścia w przeciwdziałaniu tym zagrożeniom.  

Nowy Krajowy Plan Działań, oprócz kontynuacji dotychczasowych inicjatyw, wprowadza istotne rozwiązania dostosowane do współczesnych wyzwań. Wśród nich znajdują się:  

• rozszerzenie programów szkoleniowych o nowe grupy zawodowe, w tym pracowników ośrodków interwencji kryzysowej, funkcjonariuszy służby więziennej, operatorów numerów alarmowych oraz personel organizacji pozarządowych wspierających migrantów;  
• zwiększenie nacisku na edukację i prewencję wśród młodzieży oraz środowiska pedagogiczno-psychologicznego, w odpowiedzi na wzrost aktywności dzieci i młodzieży w przestrzeni mediów społecznościowych, wykorzystywanych przez sprawców do rekrutacji ofiar; 
• wzmocnienie działań skierowanych do osób poszukujących pracy, w szczególności cudzoziemców oraz osób znajdujących się w trudnej sytuacji ekonomicznej – co ma kluczowe znaczenie, zważywszy na fakt, że praca przymusowa jest obecnie dominującą formą eksploatacji w Polsce.  

Planowane zmiany legislacyjne

Istotnym elementem nowego KPD są zmiany w polskim porządku prawnym, które mają na celu wzmocnienie ochrony ofiar i skuteczniejsze ściganie sprawców. Kluczowe działania legislacyjne obejmują:  

• implementację Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1712, zmieniającej dyrektywę 2011/36/UE w sprawie zapobiegania handlowi ludźmi, jego zwalczania oraz ochrony ofiar;
• prace nad stworzeniem kompleksowej ustawy o przeciwdziałaniu handlowi ludźmi, która w sposób spójny i całościowy ureguluje działania państwa w tym obszarze.

Przyjęcie nowego Krajowego Planu Działań na lata 2025–2027 to ważny krok w kierunku skuteczniejszej ochrony ofiar i przeciwdziałania handlowi ludźmi. Jego realizacja wymaga jednak stałej współpracy instytucji publicznych, organizacji pozarządowych, sektora prywatnego oraz społeczeństwa obywatelskiego. Tylko wspólnymi siłami można skutecznie ograniczyć ten proceder i zapewnić większe bezpieczeństwo wszystkim mieszkańcom Polski. Handel ludźmi to jedno z najbardziej brutalnych naruszeń praw człowieka. Nowy Plan Działań stanowi wyraźny sygnał, że Polska nie ustaje w wysiłkach na rzecz jego eliminacji i budowania społeczeństwa wolnego od wyzysku i przymusu.