Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach

Informacja wstępna

W Śląskim Urzędzie Wojewódzkim w Wydziale Nadzoru Właścicielskiego można ubiegać się o realizację prawa do rekompensaty za nieruchomości pozostawione poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej.

Jak określić, czy Wojewoda Śląski jest właściwy do rozpatrzenia sprawy?

Właściwość Wojewody do wydania decyzji potwierdzającej prawo do rekompensaty określa się według:

1. miejsca zamieszkania wnioskodawcy będącego właścicielem nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej, albo
2. ostatniego miejsca zamieszkania osoby będącej właścicielem nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami państwa polskiego, jeżeli o zaliczenie ubiegają się spadkobiercy tej osoby, albo
3. miejsca zamieszkania jednego z wnioskodawców wskazanego przez pozostałych, jeżeli współwłaściciele nieruchomości mieszkają lub mieszkali w różnych województwach, albo
4. miejsca złożenia wniosku, jeżeli nie można określić właściwości zgodnie z pkt 1-3.

Jaki był termin złożenia wniosku?

Termin składania wniosków o wydanie decyzji potwierdzającej prawo do rekompensaty upłynął 31 grudnia 2008 r. Osoby, którym odmówiono potwierdzenia prawa do rekompensaty z powodu niespełnienia wymogu zamieszkiwania w dniu 1 września 1939 r. na byłym terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, mogły złożyć wniosek o wznowienie postępowania w terminie do dnia 27 sierpnia 2014 r. Również w tym terminie wniosek o rekompensatę mogły złożyć osoby, które nie złożyły go wcześniej z uwagi na to, że właściciel nieruchomości nie zamieszkiwał w dniu 1 września 1939 r. na byłym terytorium kraju.

Komu przysługuje prawo do rekompensaty?

A. Prawo do rekompensaty przysługuje właścicielowi nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli:

• był w dniu 1 września 1939 r. obywatelem polskim i miał miejsce zamieszkania na byłym terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz opuścił je m.in. w trybie umów republikańskich lub innych okoliczności będących następstwem wojny, albo z tych przyczyn nie mógł na nie powrócić,
• posiada obywatelstwo polskie;

B. W przypadku, gdy nieruchomości pozostawione poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej były przedmiotem współwłasności – wszystkim współwłaścicielom spełniającym wymogi określone pod lit. A, albo niektórym z nich, wskazanym przez pozostałych współwłaścicieli (wskazanie osoby uprawnionej do rekompensaty następuje przez złożenie oświadczenia z podpisem poświadczonym notarialnie lub przed organem administracji publicznej albo przez złożenie oświadczenia w polskiej placówce konsularnej);

C. W przypadku śmierci właściciela - wszystkim spadkobiercom albo niektórym z nich, wskazanym przez pozostałych spadkobierców, jeżeli posiadają obywatelstwo polskie (wskazanie osoby uprawnionej do rekompensaty następuje przez złożenie oświadczenia z podpisem poświadczonym notarialnie lub przed organem administracji publicznej albo przez złożenie oświadczenia w polskiej placówce konsularnej).

Jakie dokumenty należy dołączyć do wniosku?

Wykaz dokumentów niezbędnych do rozpatrzenia wniosku:

1. dowody, które świadczą o pozostawieniu nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej z przyczyn będących następstwem wojny oraz o rodzaju i powierzchni tych nieruchomości,

2. w przypadku, gdy wniosek składa właściciel lub współwłaściciele pozostawionej nieruchomości:

- dowody, które świadczą o posiadaniu przez niego/nich obywatelstwa polskiego obecnie oraz w dniu 1 września 1939 r.

w przypadku, gdy wniosek składa spadkobierca właściciela lub współwłaścicieli pozostawionej nieruchomości:

- dowody, które świadczą o posiadaniu obywatelstwa polskiego przez spadkobiercę oraz w dniu 1 września 1939 r. przez właściciela lub współwłaścicieli pozostawionej nieruchomości.

Dowodami, o których mowa powyżej mogą być w szczególności:

• urzędowy opis mienia,
• orzeczenie wydane przez były Państwowy Urząd Repatriacyjny,
• dokumenty urzędowe, w tym sądowe, a także dokumenty pozyskane z archiwów państwowych Republiki Białoruś, Republiki Litewskiej, Federacji Rosyjskiej, Ukrainy lub innych państw,
• wydane przez władze polskie dokumenty, które świadczą o posiadaniu obywatelstwa polskiego.

W przypadku braku urzędowego opisu mienia i orzeczenia wydanego przez były Państwowy Urząd Repatriacyjny dowodami świadczącymi o pozostawieniu nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej z przyczyn będących następstwem wojny oraz o rodzaju i powierzchni tych nieruchomości, mogą być oświadczenia dwóch świadków złożone, pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia, przed notariuszem, organem prowadzącym postępowanie lub w placówce konsularnej w kraju zamieszkania świadka.

Świadkami mogą być wyłącznie osoby, które:

• zamieszkiwały w miejscowości, w której znajduje się nieruchomość pozostawiona poza obecnymi granicami RP lub w miejscowości sąsiedniej;
• nie są osobami bliskimi właścicieli lub spadkobierców ubiegających się o potwierdzenie prawa do rekompensaty.

3. dowody potwierdzające miejsce lub miejsca zamieszkania wnioskodawcy, a w przypadku gdy właściciel / współwłaściciele nie żyją również dowody potwierdzające ich miejsca zamieszkania po przybyciu na obecne terytorium RP;

W przypadku braku tych dowodów do wniosku należy dołączyć oświadczenie wnioskodawcy złożone pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia o miejscu lub miejscach zamieszkania tych osób (Oświadczenie o miejscu zamieszkania właściciela nieruchomości) lub (Oświadczenie wnioskodawcy o miejscu lub miejscach zamieszkania).

4. oświadczenie o wskazaniu osoby uprawnionej do rekompensaty złożone z podpisem poświadczonym notarialnie lub przed organem administracji publicznej albo w polskiej placówce konsularnej,

5. oświadczenie o dotychczasowym stanie realizacji prawa do rekompensaty, złożone pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia (Oświadczenie o stanie realizacji prawa do rekompensaty),

6. postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku albo o dziale spadku,

7. dokumenty urzędowe poświadczające nabycie przez wnioskodawcę lub jego poprzedników prawnych, na podstawie odrębnych przepisów, w ramach rekompensaty, na własność lub w użytkowanie wieczyste nieruchomości Skarbu Państwa (o ile sytuacja taka miała miejsce).

Dodatkowy wzór oświadczenia przydatny do rozpatrzenia wniosku - Oświadczenie ogólne (Mienie Zabużańskie).

Co powinien zawierać wniosek?

✸ Ważne! Termin składania wniosków o wydanie decyzji potwierdzającej prawo do rekompensaty upłynął 31 grudnia 2008 r., a w określonych przypadkach 27 sierpnia 2014 r.

Wymogi formalne wniosku:

1) wniosek powinien zawierać następujące dane osobowe:

• imię i nazwisko wnioskodawcy / wnioskodawców,
• imię ojca,
• numer PESEL albo, gdy numer ten nie został nadany numer paszportu, dowodu osobistego lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość,
• adres zamieszkania,
• wskazanie właściciela lub współwłaściciela /-li nieruchomości,
• adres nieruchomości będącej przedmiotem postępowania.

Jeżeli wniosek nie zawiera wszystkich wymienionych dokumentów wojewoda wzywa wnioskodawcę do usunięcia braków w terminie 6 miesięcy od dnia doręczenia wezwania.

Postępowanie w przypadku pozytywnej oceny dowodów

Po wszczęciu postępowania i pozytywnej ocenie wszystkich dowodów przedłożonych w sprawie wojewoda wydaje postanowienie, w którym wzywa wnioskodawcę do:

1. wskazania jednej z wybranych form realizacji prawa do rekompensaty.

Prawo do rekompensaty jest realizowane w jednej z następujących form (Oświadczenie o wybranej formie rekompensaty):

• zaliczenia wartości nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami RP na poczet:
  • ceny sprzedaży nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa, albo
  • ceny sprzedaży prawa użytkowania wieczystego przysługującego Skarbowi Państwa, albo
  • opłat z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowych stanowiących własność Skarbu Państwa i ceny sprzedaży położonych na nich budynków oraz innych urządzeń lub lokali, albo
  • opłaty za przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa
• świadczenia pieniężnego wypłacanego ze środków Funduszu Rekompensacyjnego.

2. wskazania numeru rachunku bankowego, w przypadku wyboru świadczenia pieniężnego realizowanego w formie przelewu,

3. przedłożenia operatu szacunkowego sporządzonego przez rzeczoznawcę majątkowego, w którym została określona wartość nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami RP,

4. przedłożenia operatu szacunkowego sporządzonego przez rzeczoznawcę majątkowego, w którym została określona wartość nabytego przez wnioskodawcę lub jego poprzedników prawnych, w ramach rekompensaty, prawa własności albo prawa użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej i wartość położonych na niej budynków, a także innych urządzeń albo lokali, (o ile sytuacja nabycia miała miejsce).

Co należy zrobić, jeśli osoba posiada zaświadczenie lub decyzję potwierdzającą prawo do rekompensaty wydaną na podstawie przepisów odrębnych?

W powyższym przypadku, jeżeli nie zrealizowano prawa do rekompensaty, należy złożyć wniosek do właściwego wojewody ze względu na miejsce wydania zaświadczenia/ decyzji o ujawnienie wybranej formy prawa do rekompensaty w Wojewódzkim Rejestrze Osób Uprawnionych  (Wniosek o ujawnienie w wojewódzkim rejestrze uprawnień).

Gdzie można złożyć dokumenty?

Dokumenty dotyczące potwierdzenia prawa do rekompensaty oraz w sprawach ujawnienia w Wojewódzkim Rejestrze Osób Uprawnionych wybranej formy rekompensaty prosimy składać w Kancelarii Urzędu w pokoju 121 (wejście od ul. Jagiellońskiej).

Kontakt

Informacje na temat Mienia Zabużańskiego można uzyskać u referentów spraw pod numerami telefonów:

(32) 20 77 403,

(32) 20 77 404,

(32) 20 77 405.

Podstawa prawna

Podstawę prawną ubiegania się o potwierdzenie prawa do rekompensaty za mienie pozostawione poza obecnymi granicami kraju stanowią przepisy ustawy z dnia 8 lipca 2005r. o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej.

Wojewoda Śląski – Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach, z siedzibą przy ul. Jagiellońskiej 25 jako administrator danych osobowych informuje, że  Pani/Pana dane osobowe będą przetwarzane w celu prowadzenia postępowania o potwierdzenie prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej i ujawnienia tego prawa w rejestrze wojewódzkim prowadzonym przez Wojewodę Śląskiego oraz w celu archiwizacji.

Dane te będą udostępniane jedynie podmiotom uprawnionym na podstawie przepisów prawa lub umów powierzenia. Dane nie będą transferowane do państw trzecich oraz organizacji międzynarodowych.

Podanie danych jest wymagane w związku z obowiązkiem ustawowym wynikającym z przepisów ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej.

Dane będą przetwarzane do momentu ustania celu przetwarzania oraz w celach archiwalnych. Dane nie będą profilowane. Przysługuje Pani/Panu prawo do dostępu do danych, ich sprostowania lub ograniczenia, wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania, przenoszenia danych oraz prawie wniesienia skargi do organu nadzorczego. Wszelkie informacje związane z danymi osobowymi można uzyskać kontaktując się z Inspektorem Danych Osobowych ŚUW pod nr telefonu 032 20 77 975 lub pisząc na adres e-mail:  iod@katowice.uw.gov.pl.